Selamat Datang di Blog Pribadi saya ini, Blog ini berisi beberapa Artikel, banyak hal yang Anda alami ketika berkunjung ke Blog ini, terima kasih atas kunjungannya. Welcome to the Personal Blog, this blog contains a variety of articles, thank you for your visit.

Breaking

Post Top Ad

Your Ad Spot

Saturday 26 May 2012

Kamus Indonesia - Batak (P)


P

pacar kgt  hallet, hamlet; berpacaran - marhallethallet
pacar kuku tmb  pohon pacar kuku - haturangga
paceklik kad  haleon; paceklik dasyat - haleon potir
pacu kkj  bajal, anje; memacu - mamajak; memacu kuda - manganje hoda; pemacu - panganje
padahal ksb  hape, hapengani
padam kd  intop, mintop, pidom; memadami - mangintopi; hampir padam (kriyep) - idop, midopidop
padan ket  padanan - angin; padanan - ansiat; padan kata - ansiat ni hata
padang kb  padang; padang gurun - halonganan; rumput padang - duhut padang; padang rumput - parmahanan, jampalan
padat ks  ponjot, suksuk
padi kb  eme; kulit padi - lapalapa, lakalaka; tempat penyimpanan padi - siatukolan, jabu sopo, sopo; padi darat - eme tur; ujung tajam dari butir padi - lagi; butir padi kosong - lapung; malai butir padi yang subur dan panjang - haur; masa padi menguning - buroan; sjn padi - angkola, siansimun
padu ket  program terpadu - ulaon hatopan
pagar kb  handanghandang, andang; sejenis pohon yang dipakai sebagai pagar hidup - dapdap
pagi kb  sogot, manogot; pagi hari - sogot oari
pagut kkj  turbing; dipagut ular - diturbing ulok; memagut/ mencocok butir2 makanan seperti yang dilakukan ayam - tuduk
paha kb  (pangkal paha) - soit, tulan tombuk; paha unggas sembelihan - haehae; seperempat hae - sanghae; pangkal lengan dan paha -  simatombom
paham kkj  antus, paham; memahami - mangastui
pahat kb  lotik, tuhil, sitiktik; memahat - marsitiktik
pahit ks  paet
pahlawan kb  parninggala sibola tali jala parhatian na so ra teleng
pajak kb  beo; tukang pajak - sijalo beo
pakai kkj  pahe, pangke; memakai - mamahe; cara berpakaian - pamahe, pamahemahe; tidak pernah dipakai - orbukorbukon; memakai pakaian yang dicurinya secara terang2an - partalitali haen
pakaian kb  abit, pahean, baju, bajubaju, lopi, hio; berpakaian - marabit, marbaju, marlopi, marbajubaju; bahan pakaian - parabiton; pakaian usang - gundal, sigundal, dungkapdungkap; selalu ber-ganti2 pakaian - pangubaubaon; kain pelapis pada pakaian sebelah dalam - lambak; cara berpakaian dengan mengenakan ulos setinggi dada dan diikat seperti sarung diluar pakaian lengkap - marhohop; berpakaian sembrono - mandorun; pakaian kebesaran - habosaran; pakaiannya banyak - marlapalopi; pakaian tua yang dipakai berkebun mengail dsb - basan
pakat kd  sepakat - satuptup, martutup
pakis tmb  sampilpil, pahu; sampilpil yang kecil - arsam; pakis2an - jambang; pakis haji - tandiang; pakis besar - pahu gaja
paksa kkj  ronsot; memaksa - maringkon; diusahakan dengan keras agar terjadi - dironsothon; membuka mulut dengan paksa - mamongkal; melakukan karena terpaksa - mangasahon gomos
paku kb  labang; memaku - mangalabang; bunyi me-maku2 - purpar; paku tmb  akar paku resam - ansongka
palang kb  sordak, potikpotik; memalang pintu - manordak, mamotik; memalang - bandol
paling ket  um, hu, pahu; paling pinggir, paling kecil - pahupahu; memalingkan diri - mandompakhon; memaling muka - baus, mamaus; berpaling  - patundal, humusor;paling kdp pernyataan paling dapat dilakukan dengan awalan  um awl; contoh: umlehet, umuli - paling cantik; paling besar - um+balga = umbalga; paling tau  - umboto paling sedikit - um+otik = umotik; um dapat pula berubah sesuai dengan huruf awal kata dasar; contoh  paling merah - um+rara = rumara; um+denggan = dumenggan; lebih panjang - um+ganjang =gumanjang; lebih ringan - um+neang = numeang,
palsu ks  lipe, pinatureture; emas palsu - suasa; yang memberi ajaran palsu - parpoda na lipe; tidak palsu - bontor
palu kb  palu, nanggar; memalu - mamalu, mamasak, mamasakhon; palu pemukul - pasakpasak
palung kb  lung
palungan kb  terbuat dari kayu tempat makanan babi - palangka
paman kb  sibijaon; dari pihak ibu - tulang; dari pihak bapa - uda, amang tua
pamer kkj  ebang, ardo; suka pamer - tuit; memamerkan - mangebanghon, paebanghon, mangardoardohon, manengganengga, manengganenggahon; yang dipamerkan - ebangebang; pamer berkeliling - ebang; mangebanghon, paebanghon; pameran keliling - ebangebang
pamit kkj  datang/ pergi tanpa pamit - jumung
pamrih kb  memikirkan diri sendiri - marpangahut
panas kd  las, milas, mohop; air panas - aek las; panas hati - mohop roha; kebiasaan memanaskan diri di perapian - hasomalan masisulu di tataring; memanasi - manganggor; saling memanaskan - masianggoran
pancaindra kb  alamat
pancang kb  pago, pajo; memancang - mamago; tiang pancang - pagopago; kayu/ bambu pancang yang di tancap ke dasar air - jarojak; pancang terbuat dari enau untuk mengolah tanah - ansuan
pancung kkj  pansung, hansung; memancung - mamansung, mangansung
pancur kd  pancuran - pansur
pandai ks  malo, pande; tukang kayu pembuat rumah - pande dorpi; kepandaian - hapistaran, hamaloon; kepandaian merancang, merangkai dan membentuk - paningaon
pandan tmb  baion; jenis2nya: baion login, baion sipon, baion bambolung, baion sipelpel, baion situan langit; sjn pandan untuk pembuat tikar - ambolung
pandang kkj  tatap, taili; memandang, menengok - manaili; pandangan - panailian; memandang dari kejauhan - tindo, manindo; yang tertarik oleh pandangan mata - sinolo; pandangan menghujam - jengger, jonggor, manjengger, jonggur; pandanglah cahaya bulan - tatap ma bulan manondang; tembus pandang - rengrung
pandir ks  loak
pandu kb  rambu; memandu - mangarambui
panen kd  gotil; memanen - manggotil, manyabi Spk; gundukan batang padi dan bilurnya  habis dipanen - tibalan; padi sulung (panen pertama) - naniamotan; panen pertama, biasanya dimulai dengan upacara - amot, mangamoti
panggang kkj  ahit, tutung Ang; memanggang - mangahit
panggil kkj  jou; saling memanggil - manjou; undangan - joujou; memanggil dengan teriak - manggaut; panggil dengan teriakan - gaut, manggaut
panggul kb  rongga panggul - liang patundalan
panggung kb  pantar; panggung tempat pemain musik -  pantar ingananni angka paruninguningan; panggung di tengah sawah - pansa
pangkal kb  bona, tapuk, botohon; sedikit lagi berpangkal - pasi; tangan pangkalnya, ujungnya jari2 - tangan do botohonna, ujungna jarijari
pangkas kkj  margursting, gorbang; memangkas - manggusting; memangkas rumput - gisgis, manggisgis
panglima kb  ulubalang; Setiap raja dibantu seorang Ulu Balang. Ulu balang memiliki pembantu beberapa orang yang disebut Nabegu
pangku kkj  abing, ampu; pangkuan - abingan, ampuan; memangku - mangabing; berpangku tangan - halnut
panik kd  galempot
panjang     ks  ganjang, noni; panjang kakinya gerah - ganjang patna; terpanjang - gumanjang; terus menerus, ber-panjang2 - marnoninoni; berkepanjangan - ngolngolan, marganjangganjang, mangabasi; tergeletak memanjang - hirtang, manihirtang; panjang ks - harair; sebatang bambu - sangharair bulu; panjang sekali - mauraur
panjar kb  bohi ni garar; memberi panjar - mangadum
panjat kkj  jangkit, naek, popo Ang; memanjat - manjangkit, manaek; dipanjat - dijangkit; tali pemanjat - polang, hortuk; memanjat ber-sama2 - patujangkit
panji kb  alam, tonggol, partonggolan
pantai kb  horisan; garis pantai - sisik ni laut
pantang ket  palias, subang, hare, tongka, tabu; pantangan - ruangan tabu; orang yang mempunyai pantangan - parsubang; menjadi pantangan - tarsubang; jns parsubang - parsubang gota, parsubang goargoaran, parsubang adat, parsubang mamungkal holi; pantang disebut - bongka
pantar kd  sepantar, pantaran - rap magodang, dos godangna
pantas kd  tama, une, pantas, tau, umbuk; sudah pas - naung une; pantas, cocok, serasi - tau; ayahnya lah yang pantas - amana ma na tau; kelakuan tidak pantas - tulading marpangalahu; ucapan mohon ijin karena mengucapkan sesuatu yang dianggap tidak pantas - santabi; cara prilaku yang pantas - lago; kurang pantas - dae; tidak pantas - arman
pantat kb  tambon, ombaomba; pantat manusia - amburat, amburuk, amburet, amburget, ombaomba, tambon, panggul ksr; lobang dubur - bearbear, heorheor; pantat bergoyang waktu berjalan - megalegal, megolegol; memantati - bungging, mamunggingi; membersihkan pantat - mangansilat, mangansilati
pantau kkj  tilik
pantul kd  antul
pantun ks  pantun berisi nasihat - umpama; pantun berisi doa dan berkat - umpasa
papa kd  parir
papan kb  papan; memasang papan - mamapan
papar kkj  tida, teda, tiar, sonson; memaparkan - patidaon, patedahon, patiar
parah kd  posi
parang kb  rabi baliung; parangnya tumpul - bolbol rabina
paranormalkb  datu
parapara kb  (di atas perapian)-  salean
paras ket  tompa
parasit kb  harehare
parit kb  bondar; parit kecil - bondar anak
paruh kb  tuktuk; paruh burung - tuktuk ni pidong
paruparu kb  rak; penyakit paru2 - tarukon
parut kkj  hurhur; memarut - manghurhur; alat pemarut kelapa - hurhuran; parut pada wajah - iposipos, tihas
pas ket  pas ukurannya - sirsir
pasak kb  baji; bajibaji, tustus; memasak - mambaji
pasang kkj  pansang; memasang - mamansang; air pasang - pasang naek; pasang - anggu, pasangan, set - angguan
pasar kb  onan, tiga; tempat yang tertentu yang disediakan dipasar untuk penjaja dari suatu daerah - parampangan
pasir kb  rihit, horsik; bukit pasir - buntulbuntul rihit; pasir hanyut - ombit, ombut; gurun pasir - parhorsikan
pasrah kd  sabam; memasrahkan - manghasabamhon; pasrahkanlah - pasabam roham
pasti ket  buhul, tontu, andap; memastikan - manontuhon, mamuhul patandaphon; memastikan hari - mamuhul ari; hari yang dipastikan - ari na binuhul
pasukan kb  parangan; pasukan berkuda - parangan na marsihundul
pasung kb  beang, baluangja; pemasungan - pambeangan; terpasung - tarbeang; pasungan - beangan, baluangja; tangan dan kaki terikat, rebah tak dapat bergerak - tarbeang
patah kd  tipul; menjadi patah - matipul; benda kecil memanjang patah - tulpok, talpok, matulpok; mamatahkan dahan kecil - mangalepekhon
paten kb  dimpos
patok kb  tuhe; dipatok, ditetapkan jadwal/ pembagiannya - margoli; patok, batu penjuru - parpatipatihan
patri kkj  pijor; mematri - mamijor
patuh ks  tunduk, mangoloi; dipatuhi - haturutan; yang harus dipatuhi - sioloon
patuk kb  argut, pargut; me-matuk2 kkj buah (burung) - martubir; mematuk - mamargut, mangargut
patung kb  ganagana
patungan kkj  gugu, margugu; mengumpul dana - margugu; patungan untuk membeli - binda, marbinda
patut ket  tama, une, patut, anto; kerjakanlah yang layak dikerjakan - ula ma na tama; tidak patut - haduk; tidak patut diucapkan - sitongka; ber-pura2 berbuat baik - patamatamahon
paviliun kb  umba, umbaumba
pawang kb  datu; keahlian pawang - hadatuon; ketrampilan sebagai datu - hinadatu
paya kb  pea; payapaya, daerah berpayapaya - rodang; kampung berpayapaya - hutapea
payah kd  kepayahan - mandate
payudara kb  tarus, tagukan, sitairon ra; putting payu dara - ulu ni tarus; menyusu - manarus; menyusui - patarushon; payudara ibu yang sedang menyusui - biat; payudara yang mengeras - tudak, patudaktudak; payudara penuh susu - biat
payung kb  paung; daun yang dipotong sebagai payung -  saong
pe awl  awalan pe menjadi  si awl; contoh - penanam - si+suan = sinuan
pecah kd  tapor, puntar, gargar, topik, tupik, pultak, mapultak, bola, biltak, topar; menjadi pecah - matopik, matapor, mabiltak; pecahan - topiktopik, taportapor; memecahkan - manapor;  menghancurkan batu - manggargarhon; pecah (gelas/ piring) - tapor; memecah belah (profokasi) - manggetegete; pemecah belah - sitaratule, sigalagutu; perpecahan - pargutugutuan; pecah dan mengeluarkan air - pisar, mapisar; pecah pecahan - ngarngar; pecahan2 kasar - aroparop, saropsarop; perpecahan dalam kelompok - parbolatbolatan
pecat kkj benda; dipecat - dipabenda, dipaantak Ang
pecut kkj  libas, ampitampit; memecut - mangalibas, mangampit; pemukul tipis /cemeti - libaslibas, linsinglinsing
pedang kkj  podang
pedas ks  posi, sahor; pedas kata2nya - posi hatana; kepedasan - borjaborja
pedati kb   padati
pedih ket  ngotngot
pedoman kb  ojahan; berpedoman - marojahan
pegang kkj  tiop, peop, pogang, ontan, montan; dipegang - ditiop; memegang - mangontan; pegangan - sitiopan, sipeopon; memegang senapan - mamogang bodil; pegangan/ pedoman - gamu; berpegang pada - manggamu
pegas kb  baor
pegunungan kb  tor
pejal kd  hojal; tanah pejal - marhojal
pejam kkj  pis; matanya terpejam - pis matana
peka ks  baria; orang yang peka - parbaria; tidak peka - rape
pekak kd  ingor; pekak telinga - mingor pinggol
pekan kb  tiga, onan, pokkan; orang yang belanja di pekan - paronan
pekerti ket  parange
pelacur kb  sibabi jalang
pelampung kb  anjanganjang
pelan ket  nanget, ngernger; pelan2/ per-lahan2 - nangetnanget, nangnang; perlahan2 jatuh - eret, meret
pelanduk hw  landuk
pelangi kb  halibuntongan
pelatuk ung   tuktuk holing
pelayan kb  parhalado, parhobas; melayani - marhalado
pelepah kb  hodong; pelepah pisang kering, dapat dibuat sebagai tali - arsap, rabis
pelihara kkj  memelihara - mangaradoti, mangaromoti, padimundimun, manjamoti; memelihara ternak - paodong pinahan; memelihara baik2 - marhajobhon
pelipis kb  sonting, parsontingan
pelir kb  baltung; buah pelir - daltung, baltungbaltung, pirapira; kandung pelir - barsebarse
pelit ks  holit, mormor; mangkolit - mengirit; diirit - hinolit; sangat pelit - sigotil monis
pelita kb  palito
pelopor kb  partogi
pelosok kkj  godung; terpelosok - targodung
pelotot kkj  notnot; pelototi - panotnoti; pelotot - jonggor
peluit kb  poloit
peluk kkj  haol, aluk; memeluk - manghaol, mangaluk; ber-peluk2an - masihaolan
pemamah biak ks  sigagat
pematang kb  gadugadu, galung, bolat, batangi, jambur; pematang yang menjulang - endeng, sarendeng; membuat pematang - mamatangi
pemerian kb  rangsa; memeri sesuatu - mangarangsa; seni bercerita dengan bahasa indah - pangarangsaon
pemuda kb  dolidoli; berlagak muda - mandolii
pen awl  awalan pen menjadi  par; contoh pen+diam = par+sip = parsip
penangkal kb  sitampar dasar
penasaran kd  penasaran untuk menikah - (laki2) - pangoliolion
penat kd  loja
penatu kb  dobi; tukang penatu - pandobi
pencak kkj  monsak; me-mencak2 - marmonsakmonsak
pencet kkj  (pakai kuku/pelites) - tindos, manindos
pencil kd  terpencil - hapuloan, hapunjungan, suhi, soding; tempat terpencil - soloksolok, pispis ri;    tempat terpencil/ terpisah/ tersembunyi - inganan na soding
pendek ks  jempek, pondok, jompok; saling ber-pendek2an - marsijempehi; makin kebawah makin pendek - lam tu toru lam jumempek; pendek gemuk - kobol pkt
pengacara kb  panuturi
pengalaman kb  siingotingot; pengalaman pahit - siringkotringkot
pengaruh kb  panginona, horhon; terpengaruhi  - halilian; berpengaruh - marpanghorhon; saling mempengaruhi - masianggoran
pengayom kb  panutan dan pengayom - dijolo siaduon, dipudi sipaimaon
pengecut ks  bargak, parbargak
pengembara kb  simunsatunsat, pangaranto
pengemis kb  panehenehe, partedektedek, pangidoido
penggal kkj  ponggol; memenggal - mamonggol
penghulu kgt  pangulu
pengkol kd  pengkolan - pamelokan
pengkor kd  jinggalu
pengumuman kb  tingting; mengumumkan - martingting
pening kd  sibor
peniti kb  gambogambo, paniti
penjahat kb  (penjahat pura2 baik) - Panarus pangarungga, panangko pangihutihut
penjuru angin kb  delapan penjuru mata angin, dari segala arah - desa na ualu
pensiun kd  pangsiun, pansiun
pentas kkj  pontas
penting ket  ringkot, marboho; yang penting - na ringkot; menganggap penting - marhamaolhon
pentung kb  ompong; mementung - mangompong
penuh kd  gok; memenuhi - manggohi; penuhilah permintaanku - pasiatma pangidoanki; memenuhi pelajaran - pagokkon parsiajaran; panggilan untuk memenuhi - gokkon dohot joujou; tidak penuh - longa
penyamun kb  panamun; penyamun barang jualan - panamun boniaga
penyek kd  malisat, lonsot, damor; menjadi penyek - madamor
penyu hw  ponu, baning
pepaya kb  botik, kates
per awl  awalan per dinyatakan dengan  pa awl , atau  pam awl; percepat - pa+hatop = pahatop; perbuatan - pam+bahen+an = pambahenan
perahu kb  solu, parau; berperahu - masisoluan; tempat duduk melintang pada perahu - goligoli
perak kb  perak
peram kkj  porom; memeram - mamorom, mamodomhon
perang kkj  porang; strategi perang - parporangon; pecah perang - pul, pultop; pecahnya perang - hapupul; pernyataan perang - pulas; malapetaka dasyat akibat peperangan - jea pulas
perangai kb  parange, pangalaho, isara
perangkap kb  tirangkap, taontaon; perangkap burung - sambil, barakbak; perangkap kecil - gasip, gassip; terperangkap - targassip; perangkap ikan ditebar pada pagi hari dan diambil sore hari - doton; bagian dari perangkap berupa kayu tajam yang ditancap ditanah - basir; banyak basir - basirbasir; perangkap burung dibuat dari tiga bambu - atipatip; perangkap pembunuh - bostang
peras kkj  dobo, hilang, poro, posos, ampa, ramos; memeras - mamisat, mamosos, mamoro, mangampa, manghilangi; jangan memeras orang lain - unangma dobo hamu halak; pemeras - parhilang; memeras susu lembu yang anaknya telah dipisah - mandehangi
perawan kb  perawan tua - manggas, marbas, tangas, tangason
perban kb  tanggul
perbintangan Batak kb: Gemini = Mesa; Taurus = Marsoba; Aries = Nituna; Cancer = Harahata; Leo = Singa; Virgo = Hania; Libra = Tola; Scorpio =  Mortiha; Sagitarius = Dano; Capricornus = Morhara; Aquarius = Morhumba; dan Pisces = Mena
percaya ket  porsea, pos, team; percayalah engkau - pos roham; tidak percaya lagi - ndang team; dapat dipercaya - bontor; yang dapat dipercaya - haposan; tidak dapat dipercaya - tagu; kepercayaan - haporseaon; mempercayai - manghaporseai; percaya akan/ harap akan - nalom ni roha
percik kkj  pispis, pilsak, birsak, pistik; percikan - pispison; dipercikan - di pispis; terpencil dipinggir hutan - pispis ri; memercik - mamirsak
percuma ket  marisuang
perdaya kd  mitmit
perdu tmb    sjn perdu - sangkil sipilit
perduli kd  anto, terge, gonda, ambil, anture, getek, tilli, tili; saling memperdulikan - masiantoan, manganturehon; memperdulikan - mangantoi, mangambil, mamarateatehon, manangihon; menaruh perhatian - manggonda; tidak diperdulikan lagi - dipangus, tiasi; tidak perduli - langgus, jais, antolis, andolis, ndang di gerekhon; tidak perduli lagi - mandaon rohana; diperdulikan - diarti, dipalus, dipanggar, dipatili
perempuan kb  boru; parboru - didalam adat Batak Toba adalah “hula-hula” (mertua dari laki-laki), sedang menantu laki-laki adalah “pamoruan”
performa kb  hadirion
pergedel kb  sibahue
pergi kkj  laho, lao, tunjung; bepergian - marlaholaho; pergi tanpa pamit - jumung, angkat
pergok kkj  tardapot
perhatian ket  menaruh perhatian - gonda, manggonda, mangarur; menarik perhatian - mandokdak
perhiasan kb  jagarjagar; bungkus kecil tempat menyimpan perhiasan - puntal, puntalpuntalan
peri kb  pemerian - raksa
perian kb  ansung, hansung, poting
peribahasa kb  umpama, umpasa
periksa kkj  sigat, pareso, paligi Ang; memeriksa - mamareso; periksa suatu perkara - gotong; upacara pemeriksaan perkara - pargotonggotongon; diperiksa, diselidiki - dipauso; memeriksa -  manigati
perilaku kb  pangalaho
perintah kb  parenta, tana, tona; memerintah - mangarajai, manggomgom, manggomgomi; pemerintah - pamarenta, pargomgom, panggomgomi; pemerintahan - pamarentaon; cara memerintah - panggomgomion
perintis kgt  pangkodi
perisai kb  perisaiku - lombulombungku
periuk kb  hudon; periuk tanah - hudon tano; periuk tembanga - barengseng, hudon hepeng, balodang; pantat periuk - atap
perjaka kb  dolidoli; perjaka tua - tangastangason
perjanjian kb  padan; ingkar janji - mangose padan
perkakas kb  parhohal; perkakas tenun - sabang; alat pengupas pinang - halahati; perkakas untuk memintal benang - baluhat; pembuat benang - sorha         
perkara kb  parkara; perkara berbuntut - mangabasi
perkosa kkj  memperkosa - manggogoi, parotakrotakhon
perlahan ket  ngernger
perduli ks  tidak perduli - langgus
perlente   lente, parlente, pandoli Ang
perlu ket  pola, lopok, ringkot; perlukah - pola do; tidak perlu - ndang pola; yang perlu - na ringkot; itulah yang paling perlu - ido na lopok; membuat menjadi perlu - mangaringkothon; untuk keperluan  dinyatakan dengan  kata depan  pasi kdp; contoh:    pasi+sabun+na = pasisabunna
permaisuri kb  puang bolon
permak kkj  pauli, pature
permisi kdp  santabi, mene
permukaan kb  permukaan kasar - risi; permukaan rendah - tano na rodop; bagian tanah yang rendah - rodoprodop; dunia fana - na rodop
pernah ket  hea; tidak pernah - ndang hea
perosok kd  godung; terperosok - targodung, tarrobung
persembahan kb  pelean
persis ket  sintong, topet; tepatnya - sasintongna; kebenaran - hasintongan
pertama ket  parjolo
perut kb  butuha,  sihubeon, siubeon ra;  perut padi - boltok ni eme; sakit perut - boroboni, bungaon; membelah dan mengeluarkan isi perutnya - mamutuhai; isi perut hewan - raoan; sakit perut - sigunja; perut sakit karena berlari cepat - pangarusukrusukon
perisai kb  lombulombu
persediaan kb  menghabiskan persediaan yang banyak - mamangani
perut kb  butuha
pesan kb  tona, tana; pesan moyangnya -  tona ni ompuna, poda na tur; memesankan - manonahon
pesek kd  talmak
peser kb  hindir, rimis, irngis; uang sepeser - sahindir = 2 barung
pesta kkj  lolo, pesta, siulaon; berpesta - marlolo, marpesta; pesta adat - adat na gok; berpesta besar2an - marhorja
petai kb  palia, pote; pohon petai - parira; bunga petai - pudung; petai cina - potar
petang kd  guling ari, bot, bodari, potang; petang ini - bodari on; besok petang - bodari sogot; kemarin petang - nabodari
petasan kb  bodilbodil
peti kb  poti; peti mati - abal-abal, rumaruma, batang; peti penyimpanan barang berharga - rumbi
petik kkj  piltik, gotip, salong, bortik; terpetik - putik; memetik - mamutik; memetik sayur - tapu, manapu; memetik sayur, buah - salong; terpetik oleh kuku - matapuk; memetik kecapi - mamiltik hasapi; petik buah banyak2 - dak, mandakdak; terpetik dalam pikiranku tapi tak pernah kukatakan - Hea do tarbortik tu sipareonhu alai dang pola hukomentari
petir kb  ronggur, porhas, perhas; disambar petir di siang hari bolong - sinitak ni halisungsung; yang disambar petir - panoroan ni porhas
petuah kb  pitua, pinsangpinsang, apon
piano/orgen kb  poti marende
piara kkj  piaro; memiara - mamiaro
picu kb  pante, baor, pinggil; memicu bedil - mamante bodil; pemicu - bingkas; pemicu keributan, penyebab keributan itu - paminggillina
pidato kb  mandok hata
pihak ket  dingkan; memihak - mardingkan; pihak belakang - dingkan pudi
pijat kkj  dampol, arut; pijat dengan jarijari - dogil, mandogil; meng-urut2, me-remas2, me-mijit2 - mandogildogil; memijat - mandampol, mangarut, mangarutarut; pijat dengan bubuhan ramuan tumbuhan siburuk - dampol siburuk; memijat - mangalut, mangalutaluti; tukang pijat - pangalut, pangarut, pandampol
pikat kb  sambil, barabak, tea
pikir kkj  pingkir, sari, agam; berpikir - marpingkir; pemikiran - pamingkirion; memikir - mangagam; terbuka pikirannya - rungka; ter-pikir2 - manginongi; pikir kembali - pahusor; ber-pikir2 - marhusari; terburu2 tanpa pikir - gotosgotos; buah pemikiran - borasni hata; cara berpikir - paningaon (dari kata singa)
pikul kkj  porsan, allung, hallung, lanja, tuhuk; memikul - mamorsan, manghallung, mangalanja, nangallung, manuhuk; pikulan - tuhukan; memikul barang - marlanja; pekerjaan sebagai pemikul - parlanja; usungan - lanjalanja; pikulan panjang untuk dipikul bersama - haluhalu; memikul ramai2 - manghaluhalui, manghaluhalu pandingdingan
pikun ks  na suda gogo
pilek kd  anguson
pilih kkj  pillit; memilih - ririt; memilih calon istri - mangaririt; dipilih  - diotom; terlalu memilih - papillithu; memilih kayu dengan meng-ketok2 - mamingming
pilin kkj  pipi, piu; memilin - mamipi, mamiu, marmudunmudun; yang di pilin - pipian; memilin tembakau - mamulos timbaho
pilot kb  api pilot/ pemula - sipusipu
pimpin kkj  togi, tunggul; memimpin - manungguli; panggilan untuk penghormatan - raja; pemimpin marga - tohonan; pemimpin - partogi, pangulu, raja, induk, huluhuluan; pimpinannya - uluanna; pemimpin yang arif bijaksana - uluan na marsahala; pemimpin rapat - pangulu bale; pimpinan - panggomgom, siihutihuton
pinang kb  pining; alat pengupas pinang - halahati, panatis; tangkai pelepah pinang - upi; pinang sinawar - pining sundari; pinang merah - pining malaha; pinang kkj - meminang putri - mangoro
pincang kd  telpang, mengkatengkat
pindah kkj  morot, unsat, bungkas; perpindahan - habubungkasan; waktu pindah - parbungkas; berpindah - munsat; pindah ketempat lain - morot tu na asing; memindahkan - paeserhon; pindah tangan - pabali
pinggang kb  parabitan, ak; ikat pinggang - hohos; penyakit buah pinggang - obang, obangon
pinggir ket  duru, biding; minggir - mamiding; pinggirkan - pabiding; paling pinggir - pahupahu; minggir - bula
pinggul kd  pada mana kain disingsingkan - parabitan
pingin ket  kepingin - pia
pingsan kd  ngok, tarngok, gonggong, hamong; jatuh pingsan - hamongon, gonggong
pinjam kkj  pinjam, injam, sali Ang; meminjam - manginjam; meminjam uang dengan bunga - mangurang; pinjam padi, beras, uang, sebentar tanpa bunga - marsali; tempat peminjamanpadi, beras, uang - parsalian
pinta kkj  tami; meminta - manami
pintal kkj  unggas, pulos; memintal - mamulos; memintal benang - mangunggas bonang; perkakas pemintal - baluhat
pintar ks  pistar, bistok; pintar - malo; belagak pintar - pamalomalohon
pintas ket  bolus; kalau dilihat sepintas - molo niida sambolus; mengambil jalan pintas - mamostangi
pintu kb  pintu belakang - bilut parhobasan; pintu air - ponot
pipa air kb  gandar
pipi kb  hurum; pipi kembung penuh udara - pullang; pipi lembek - gamir, gamirgamir, gamuk
pipih ket  telmek, pollat, dalnat; pipih karena dipijit - pisat; pipih karena di- injak2 - pollat
pirang   gorsing Ang
piring kb  pinggan; piring besar untuk makan bersama - pinggan pasu
pisah kd  sirang, liga, banding; perpisahan - parsirangan; berpisah - marsirang; terpisah - heba, bahir; terpisah - holang, soding; tempat memencilkan diri - parsodingan; memisahkan - papulikhon; dipisahkan - nata; membagi/ memisahkan - mangaliga, pabanding; pesta perpisahan - hontas, marhontas, hontashontas; memisahkan diri - manduruduru; pemisah - bolatbolat. holangkolang; dipisah, dikeluarkan dari desa - dipatula
pisang kb  gaol, pisang; pisang hutan - unsim; pelepah pisang yang dikeringkan - rabis; tandan pisang - raung; pisang tanduk - gaol basung
pisat   posat
pisau kb  raut, piso; pisau tajam - raut na belut; pisau sadap - agat; pisau cukur - raut parnabung; pisau kecil - sigotom; gagang pisau yang terbuat dari kayu - suhul; mata pisau - baba ni raut; pedang dua mata - podang si dua baba; pisau sadap - agat; menyadap - maragat, manggagati; penyadap - paragat; yang disadap - agatan; pisau sadap - pangarit
planet kb  pehu, bintang na lilu
plinpan ks  sering berubah pikiran - menggolenggol
podium kb  pansa
pohon kb  hau; pohon kemenyan - hau haminjon; pohon langir - hau langir; pohon galagala (sejenis bahan pengobat bengkak) - hau galagala; pohon rau - hau rau; pohon sentul - sotul; pohon malaka - haruning; pohon kayu manis - holim; pohon umbang - hau umbang; pohon pinus penghasil minyak terpentin - hau tusam; pohon kayu, daunnya dapat dipakai untuk mencuci - singgolong, tinggolom; pohon yang kayunya sangat baik pembuat tiang - tamusu, tambosu, tamosu; pohon hampir mati - ranggason; pohon minyak kayu putih - ingolom; pohon ipih, getahnya berracun, dipoleskan pada anak sumpitan - hau ipih; pohon karet - hapea; pohon malaka - haruning, kayunya buat arang dan buahnya buat asinan; pohon kayu manis - holim; pohon natal - gabagaba; sejenis pohon karet - hau aragitan; sjn pohon; ampipira, ampiras, ampodu, ampolu; pohon berangan kayunya baik untuk bagian bangunan - andihit, andohot, andikit; sjn pohon untuk bangunan rumah - andorung, andilau; kulitnya bagus untuk tali - andilo; pohon genduru - andurdur; arangnya dapat dipakai sebagai mesiu - pohon andulpak; sjn pohon - angaehe, angkaihi; sjn pohon dengan buah bundar, sering jadi permainan - ansosoit; sejenis pohon - ansosor, antantu, antingango, antimang, antitian, antuang, siantuan; sjn pohon palem, ijuknya kuat untuk tali -ariman; sjn pohon paku - arsam, arsom; pohon pacar kuku, getahnya dipakai memerahkan kuku - hatirangga; sjn pohon obat2an - sibalik angin, balikbalik angin; sjn pohon yang buahnya dibuat pencuci rambut - sibalik supak;  pohon kad  memohon, - mangellem
pokrol ks  pokrol bambu  - gartop
pola kb  singa; singa ni harajaon - pola kerajaan; singa ni uhum - pola hukum
poles kkj  lapu, dais, alin, apois; memoles - mangalapu, mandaisi, mangalin, mangapois
politik kb  penindasan politik - pangaleleion
polos ks  bulus; hati yang polos - bulus roha
pondok kb  undungundung, parlapelapean; pondok tempat bermalam - bandar Ang
ponggah ks  teus
poros kb  botohon
pos kb  pos
posisi ket  tumba,ipa, parsijongjong; tidak tahu posisinya - so diboto tumbana; mengatur posisi - paipahon
potong kkj  gotap, tanggo, sopot, toktok, tiptip, bangkir, sambol; memotong - manoktok, manggotap; memotong ( dengan parang) - mananggo; memotong menjadi beberapa bagian - manahe; mem-potong2 - manultuli; memotong pohon pada pangkalnya - manopot hau; tempat pemotongan - bius; potongan2 pendek - gotapgotap; potongan yang pas - batis; memotong - mamatis; sepotong - sambangkir; bagian yang dipotong - panamboli; memotong untuk mengeluarkan getahnya - mangarus
potret kkj,kb  kodak; memotret - markodak, mangkodak
prajurit kb  panjuret, prajurit
pramuwisma kb  pembantu rumah tangga - naposo
pria kb  baya, bayo; pria matang - bango; pria jantan - bango; pria yang sudah menikah - amaama
pribadi kb  kepribadian - hadirion; baha
prihatin kd  marsingkor, aras, maras; semakin prihatin - lam marsingkor; merasa prihatin - maras
prilaku kb  ugari; prilaku buruk buruk - gotom; men-tiru2 prilaku/ mimik - malhangalhang
prolog kb  hata patujolo
proklamir kkj   memproklamirkan diri didepan masyarakat - mangebang; menunjukkan diri pada kesempatan2 tertentu di pekan pada pertunangan atau perceraian - mangebang; msl seorang perempuan yang cerai dibawa ke pekan supaya semua orang mengetahui bahwa orang lain boleh mengambilnya sebagai isteri; pada kesempatan ini di-bagi2kan daging dan tuak kepada famili, pamer, mempertontonkan keliling
prosedur kb  pardalan
prihatin ks  turut prihatin - maras
primbon kb  parhalaan, porhalaan, arop, aropan
provokasi kkj  manggetegete; pelaku provokasi - panggetegete; propokator - sideak hata, sigalagutu
puas kd  geas, sombu, bule, alum; sudah puas - nungga geas, mabule
pucat kd  langan, golam; pucat pasi - lamunlamun, golamgolamon; mukanya pucat - langan bohina
pucuk ket  punsu, air, pusuk, lundu; pucuk bambu - aur
pudar kd  sosa, homur
pugar kkj  umban; memugar - mangumban
puing kb  bajanbajan
puji kkj  puji; memuji diri sendiri - dangiang, mardangiang
pukau kd  tagule; memukau - martagule
pukul kkj  balbal, tompuk, pukpuk, lotak, doltuk, basbas, bapbap; dipukuli - dibalbali; memukuli - mamukpuhi, mambasbasi, mambapbap; tongkat pemukul - gado; kayu pemukul besar - umban; memukul dengan kepalan - manompuk; pukul2 dada sendiri karena duka - masitompuk andora; lembam dipukul hingga biru2 - salaon; memukul dengan kayu besar - mangalobongi; kayu pemukul besar hasil kampakan - lobonglobong; pukul dengan kayu kecil - mangalombut; kayu pukulan sebesar ibu jari - lombutlombut; memukul - mangalotak, mandebal, mangantuk, mandoltuk, mambalbal, mangantuhi; memukul sampai babak belur - mangalunte; pemukul kayu - doltukdoltuk; pemukul - antukantuk
pula ksb  antong, puang
pulang kkj  pulang kerumah - mulak, muli
pulau kb  pulo; di kepulauan ini - diparpuloan on
pulih kd  suang; pulih kembali - sumuang
puluh ks,kb  pulu; sepuluh - sampulu
pun akh,ksr  pe, agia, mansot; apapun - agiaha
punah kd  rasip, siap, pidom, rindor, ripur; kepunahan - hapipidom, halelengse
puncak ket  punsu, ulu; puncak bukit - tampakan; puncak gunung - pakpak dolok, jaringjaring; keadaan memuncak kd  - sobu
pundak kb  abara; sitangkingon ra, dari kata tangking, rompean - pikul; gendong di pundak - ompa, mangompa
pundipundi kb  rajut, puro, baluang, runsang
punggung kb  ompaan, tanggurung, ambiatan ra; sendi2 punggung dan otot nyeri - ngangaetan
pungut kkj  gomak, jomput, ain; memungut - manggomak; anak pungut - anak niain
puntangpanting kkj  egalegal
punya ket  puna; yang punya - na puna; kepunyaan - ni; empunya - ampuna
pupuk kb  tarutaru; pupuk buatan - napu; pupuk kimia - tarutaru lambou; pupuk alami (kotoran hewan) - napa; memupuk tanah - manganapai; tempat pupuk alami - parnapaan; memupuki - manganapui
pura2 kkj  ber-pura2 - patupatupahon
purba kb  galia
pusaka kb  pusaka; menjadi pusaka turun temurun - homitan; tanah pusaka - tano golat
pusar kb  pusaran air - husor
pusat kb  pusoran
puser kb  pusopuso, pusok
pusing kd  tok, patihala, tamoning; berpusing - ordong, mordong, moror
pustaka kb  pustaha; perpustakaan - parpustahaan; pustaka Batak - pustaha Batak
putar kkj  putor, oror, husor; terputar - punok; memutar - mamutor, mamunokhon; ber-putar2 - marodongodong, marputorputor, mordongordong; alat pemutar - putorputor; berputar - moror, malal, marhusor; perputaran - parhusoran
putih ks  bontar; putih bersih - saksak; putih mengkilat - bandang; putih kapas - hapas; putih cemerlang - bandang; Cat Warna Putih diproses dari Tano Buro
putik kkj  gotip; memutik - manggotip 
puteri kb  purti, sinuanbeu
putra/putri kb  putra      - anak; putra/ putri - anahon, sianakhon; putri - sinuanbeu, deang, boru
putrimalu tmb  (rumput) - sihirput
putus kd  ponggol, tos, gas, matos, gotap, gotas; gotos, tupik, ramping, putus, gas, magas; memutuskan - manotos, manotosi, manggashon, manggotap; putus asa - mandele, manderse, bojok; keputusasaan - pandelean; terputus - magotap; memutuskan - manggotap; potongan2 pendek - gotapgotap; keputusan - gotos; buru2 memutuskan - gotosgotos; diputuskan ujungnya - dipongpong; berkeputusan - marnasae; terputus dari tangkainya - mangaramping
puyuh kb  lote, ruakruak Ang; puyuh matmat - lote matmat; burung puyuh rawa - andolok, lote andolok

No comments:

Post Top Ad

Your Ad Spot

Pages